نحوه اعتراض به رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری

در شاخه : آیین دادرسی طرح دعوی در دیوان عدالت اداری

نحوه اعتراض به رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری 

دیوان عدالت اداری یکی از مراجع تخصصی قضائی در آئین دادرسی رسیدگی کشور ایران می‌باشد. 

بر اساس قانون دیوان عدالت اداری رسیدگی دارای دو مرحله است: 

بدوی و تجدید نظر 

مرحله بدوی در شعب بدوی مرحله ای است که برابر ماده 3 قانون دیوان عدالت اداری اصلاحی سال 1402 به رسیدگی به اعتراض تصمیمات و اقدامات سازمان‌های دولتی، شهرداری‌ها ، تامین اجتماعی و نهادهای دولتی رسیدگی می‌نماید 

ماده 10- صلاحیت و حدود اختیارات دیوان به قرار زیر است:

1- رسیدگی به شکایات و تظلّمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از:

الف- تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی اعم از وزارتخانه‌ها و سازمانها و موسسات و شرکتهای دولتی و شهرداری‌ها و سازمان تامین اجتماعی و تشکیلات و نهادهای انقلابی و موسسات وابسته به آنها

ب- تصمیمات و اقدامات ماموران واحدهای مذکور در بند «الف» در امور راجع به وظایف آنها.

مهم نیست این اعتراض به فعل این سازمان‌ها باشد یا ترک فعل هر نوع اعتراضی باشد فرقی نمی‌کند این گونه اعتراضات در هر حال شعب بدوی و توسط یک قاضی رسیدگی می‌شود.

ماده 3- هر شعبه بدوی دیوان از یک رئیس یا دادرس علی البدل و هر شعبه تجدیدنظر از یک رئیس و دو مستشار تشکیل می‌شود. شعبه تجدیدنظر با حضور دو عضو رسمیت می‌یابد و ملاک صدور رای، نظر اکثریت است. آراء شعب تجدیدنظر دیوان قطعی است

آراء شعب بدوی بر اساس قانون و مستند به ماده 65 قانون دیوان عدالت اداری قابل اعتراض در مرحله تجدید نظر می‌باشد.

رای بدوی ظرف 20 روز قابل تجدید نظر در شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری می‌باشد.

 ماده 65- کلیه آراء شعب بدوی دیوان به درخواست یکی از طرفین یا وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی آنها، قابل تجدیدنظر خواهی در شعب تجدیدنظر است. مهلت تجدیدنظر خواهی برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از ایران دو ماه از تاریخ ابلاغ است.

شعب تجدید نظر با دو قاضی تشکیل می‌گردد و در فرض اختلاف بین دو قاضی در خصوص پرونده، رای قاضی سوم و نظر اکثریت ملاک عمل خواهد بود. 

بر اساس تبصره 2 ماده 3 همین قانون اعتراض به آرا و تصمیمات مراجع اختصاصی اداری از جمله کمیسیون ماده 100 شهرداری مستقیما در صلاحیت مستقیم شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری می‌باشد .

تبصره 2 (الحاقی 10‌‌/02‌‌/1402)ـ شکایات و اعتراضات اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از عمومی و خصوصی از آراء و تصمیمات مراجع اختصاصی اداری موضوع بند (2) ماده (10) این قانون مستقیماً در شعب تجدیدنظر مطرح و مورد رسیدگی قرار می‌گیرد، رای صادره قطعی است. سایر شکایات و اعتراضات در شعب بدوی رسیدگی می‌شود. پس از لازم‌ الاجرا ‌شدن این قانون پرونده‌های موجود در شعب بدوی و تجدیدنظر مطابق صلاحیت زمان ثبت دادخواست رسیدگی می‌شود.

رای شعب تجدید نظر دیوان برابر قانون دیوان عدالت اداری قطعی و لازم الاجراء خواهد بود 

اما در پاسخ به سوال این مطلب که در فرضی که رای شعب تجدید نظر قطعی است چگونه می‌توانیم با آن اعتراض نمائیم ؟

برابر بند ج ماده 98 و همچنین ماده 79 قانون دیوان عدالت اداری با عناوین اعاده دادرسی و یا مخالفت بین رای با شرع یا قانون،از جمله طرق اعتراض به رای جدید نظر دیوان عدالت اداری می‌باشند.

اعاده دادرسی

شروط و مقررات آن تماماً در ماده 98 آمده است و مرجع رسیدگی به آن شعبه صادر کننده رای قطعی خواهد بود مهم نیست این رای در شعب بدوی قطعیت یافته یا در شعب تجدید نظر به هر حال اعتراض در این مرحله مانع صدور اجرائیه و یا ادامه عملیات اجرای حکم نخواهد بود. مگر اینکه با درخواست شما و با نظر موافق قاضی صادر کننده رای دستور موقت صادر گردد.

ماده 79 

برابر ماده 79 قانون دیوان عدالت اداری چنانچه با ادعای شاکی رایئ که به ضرر وی صادر شده و (مهم نیست که در مرحله بدوی قطعیت یافته یا تجدید نظر) این رای خلاف بین شرع یا قانون باشد برای یک مرتبه و با موافقت ریاست دیوان عدالت اداری پرونده به یکی از شعب تجدید نظر ارجاع می‌گردد تا موضوع مجدداً رسیدگی شود. 

تفاوت‌های اعاده دادرسی با ماده 79:

اولاً-اعاده دادرسی در قالب دادخواست مطرح می‌گردد اما ماده 79 در قالب درخواست و نیازی به دادخواست ندارد.

ثانیاً-درخواست اعاده دادرسی در شعبه صادر کننده حکم قطعی رسیدگی می‌شود بنابراین چنانچه شعبه صادر کننده حکم شعبه بدوی بوده اعاده دادرسی نیز در همان شعبه بدوی رسیدگی می‌شود و چنانچه تجدید نظر ، به همین کیفیت در شعبه تجدید نظر. 

اما ماده 79 رسیدگی به آن در هر حال و در فرض پذیرش در یکی از شعب تجدید نظر خواهد بود و این شعبه تجدید نظر متفاوت از شعبه تجدید نظری است که قبلاً در آن رای قطعی صادر شده است و مهم نیست رای در مرحله بدوی قطعی شده یا تجدید نظر در هر حال رسیدگی بعدی در شعب تجدید نظر خواهد بود.

ثالثاً-تقاضای اعاده دادرسی پس از ارجاع به شعبه صادر کننده حکم قطعی توسط قضات سابق صادر کننده حکم قطعی خواهد بود اما ماده 79 مقدمتاً توسط ریاست دیوان عدالت اداری و به واسطه کارشناسان زیر نظر وی رسیدگی شده و در فرض پذیرش ریاست دیوان رای قطعی را نقض می‌نماید و به یکی از شعب همعرض جدید نظر ارسال می‌نماید. بنابراین برخلاف اعاده دادرسی در هر حال قضات رسیدگی کننده بعدی به درخواست ماده 79 کاملاً متفاوت از قضات صادر کننده احکام قبلی خواهند بود.

رابعا-جهات اعاده دادرسی در قانون مشخص است و می‌توان هر مرتبه به یک جهت درخواست اعاده دادرسی نمود اما در فرض عدم قبول اعاده دادرسی از همان جهت امکان درخواست مجدد به جهت قبلی وجود ندارد. اما تقاضای ماده 79 صرفاً برای یک مرتبه و در فرض پذیرش و ارجاع به شعبه همعرض و صدور حکم به رد شکایت دیگر امکان تقاضای ماده 79 وجود ندارد.

جمع بندی 

آراء شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری پس از صدور قطعی شده و امکان اعتراض در جریان دادرسی عادی جزو طرقی که فوقا توضیح داده شد یا برای اشخاص با عنوان ثالث اعتراض ثالث وجود ندارد. 

پیشنهاد 

پیشنهاد می‌گردد که با استفاده از خدمات وکیل متخصص دیوان عدالت اداری و با توجه به اینکه امکان تقاضای هر کدام از این مراحل برای یک یا چند مرتبه وجود ندارد و در فرض عدم پذیرش درخواست مجدد به جهات قبلی وجود نداشته از خدمات وکیل متخصص دیوان عدالت اداری بهره‌مند شوید. 

آقای محمدرضا کریمی وکیل پایه 1 دادگستری و متخصص در دعاوی دیوان عدالت اداری 20 سال سابقه وکالت تخصصی آماده وکالت یا تنظیم لوایح دفاعیه در خصوص دعاوی مربوط به دیوان عدالت اداری را دارد. 

تلفن 

09125253824

09915253824

09194504079